Verlatingsangst bij honden – wat is het en hoe ga je er mee om?

[ 25-03-2020 ]

Volgt je hond je overal waar je gaat? En heb je geen moment voor jou alleen? Je wil nog maar naar het toilet gaan en je hond staat al klaar om mee te gaan? En als je hem toch alleen laat, blijft hij janken of blaffen tot je terug bent? Dan heeft je hond misschien wel verlatingsangst. Of toch niet? Kom te weten wat verlatingsangst bij honden juist is en hoe je je hond hierbij helpt.

Angst, paniek en frustratie

Wat is verlatingsangst? En hoe herken je het? Verlatingsangst wil eigenlijk zeggen dat je hond gevoelens van angst, (sociale) paniek of frustratie heeft als je hem alleen laat. Je voelt dus al dat de term verlatingsangst niet helemaal correct is. Een hond die vanuit frustratie het moeilijk heeft om alleen te blijven, ervaart dus geen angst. Omdat de term verlatingsangst wel de meest gangbare term is die onder hondenbaasjes benoemd wordt, blijven wij hem ook gebruiken.

Is je hond al alert als je naar een andere kamer gaat? Kijkt je hond op als je naar de wc gaat? En staat hij direct klaar om mee te gaan? Jouw hond wil koste wat het kost bij jou zijn. Ook al is er iemand anders die ze goed kennen. Hier voel je al ergens een ongerustheid bij jouw hond als hij nog maar denkt dat je de kamer of het huis zou verlaten.

Panikeert je hond omdat je hem alleen laat? En is hij ongerust als hij alleen achterblijft? Zo maakt hij misschien dingen stuk of blaft hij heel de tijd tot je terug bent? Of misschien blaft of vernielt je hond totaal niet als hij alleen is? Terwijl hij wel enorm angstig is als je er niet bent. Dit is een groep die we vaak over het hoofd zien, maar qua welzijn ook erg lijdt onder dit “probleem”.

Honden zijn het liefst bij ons, je weet wel, roedeldieren. Maar dat gaat natuurlijk niet altijd. Daarom is het belangrijk je hond te leren dat het oké is om alleen te blijven. Daarentegen is het altijd mogelijk dat er ergens in dit proces iets geslopen is dat je natuurlijk niet wenst.

Wat doet een hond als hij verlatingsangst heeft?

• Dingen stuk maken: spullen van je gezin, meubilair, tapijten,…
• Veel blaffen, janken en piepen
• Binnen plassen, ontlasten of overgeven
• Je overal volgen (zowel binnen als buiten)
• Onrustig zijn
• Poging doen tot ontsnappen
• Stress-signalen: hijgen, kwijlen, trillen, bevriezen
• Compulsief gedrag: overmatige vachtverzorging, ijsberen, rondjes draaien, zichzelf pijn doen
  
• Niet eten als je hond alleen is (je geeft een beentje of koekje als je weggaat en hij eet het niet op)
• Overdreven enthousiaste begroeting bij jouw thuiskomst (hyperactiviteit)
• Of niets (of zo lijkt het toch alleszins voor ons)

Heeft je hond verlatingsangst?

Vooraleer je schrik krijgt dat je hond verlatingsangst heeft - omdat je hem in de vorige opsomming herkent – moet je eerst meer te weten komen. Wat doet je hond juist als je weg bent? Dit ontdek je alleen maar als je je hond filmt en dit met een open blik bekijkt.

Daarnaast kijk je best ook altijd naar de context waarin je hond iets doet. Misschien volgt je hond je naar de keuken voor al dat lekkers dat er te vinden is? Of omdat je tegen hem praat, hem extra aandacht geeft…? Of verveelt hij zich gewoon? En door die verveling maakt hij spullen stuk. Als dit het geval is, heeft je hond zeker geen verlatingsangst. Hij wil gewoon aandacht of iets om te doen.

Het is essentieel (!) dat je weet waarom hij het doet. Voor je start aan je training om aan het probleem te werken. Zoals vermeld, heeft je hond vanuit de emoties angst, (sociale) paniek en frustratie het mogelijk moeilijker met alleen blijven. Zo zal je een ander behandelplan moeten volgen als je hond vanuit de emotie angst of frustratie zijn beweegreden heeft. Maar ook binnen angst zijn er verschillen te vinden met elk hun eigen aandachtspunten in het behandelplan.

Hier geven we je een aanzet om aan het probleem te werken. Jij zal, al dan niet met een professional aan je zijde, moeten inschatten of jouw hond hier baat bij zou hebben of niet.

Waarom heeft je hond verlatingsangst?

Een algemeen antwoord op deze vraag moeten we je schuldig blijven. De oorzaak is namelijk bij elke hond anders. 

Zo heeft je hond misschien verlatingsangst omdat hij van zichzelf te weinig zelfvertrouwen heeft om alleen te zijn. Maar ook als je hond als puppy te veel en te lang alleen geweest is, kan hij verlatingsangst krijgen. Heb je je hond geadopteerd en nooit geleerd om alleen te zijn? Of misschien heeft jouw hond wel een ander verwachtingspatroon als jij uit huis gaat, waardoor er frustratie optreedt. Daarnaast zou je hond ook verlatingsangst kunnen hebben doordat hij continu van de ene eigenaar naar de andere ging, voor hij bij jou kwam. 

Je hoort het al. De redenen zijn uiteenlopend. Daarnaast heeft het gewoon niet altijd zin om terug naar het verleden te gaan. Kijk dus naar de mogelijkheden om je hond wel te leren om met meer vertrouwen alleen thuis te blijven.

Hoe help je je hond met verlatingsangst?

Straffen helpt niet!
Heeft je hond weer iets stukgemaakt? Of blafte hij weer heel de tijd toen je weg was? Straf je hond dan zeker niet!

Je hond doet dit niet om je te ‘pesten’ maar omdat er iets is. We begrijpen dat het niet leuk is om je huis op stelten aan te treffen. Of dat je buren misschien weer komen klagen. Probeer dit vanuit alle liefde te bekijken. Kortom, vanuit het perspectief van je hond. Het was een hel dat hij alleen moest blijven. Als jij in een vreselijke situatie zit; wat zou jij doen om dat te vermijden? Misschien ook proberen ontsnappen?

Anderzijds leert een hond in een stressvolle situatie ook niets. Jouw dier is op dat moment alleen maar bezig met te overleven. Dus het is dan ook heel onveilig en raar als je dan eindelijk thuiskomt en boos bent. In plaats van blij te zijn om je hond terug te zien. 

Neem dus al jouw frustratie om een belofte te maken naar jouw hond en jezelf om zo het probleem aan te pakken en op zoek te gaan naar een oplossing.

Ontdek wat er scheelt

Hoe denkt je hond? Waar is je hond oké mee? En wat zorgt voor onzekerheid? De beste manier om je hond te helpen, is zelf naar je hond en zijn gedrag te kijken. Alleen zo ontdek je wat er scheelt en hoe je h

et mogelijk oplost.

Stap 1: Maak een lijst van situaties waar je hond onzeker bij is

Een voorbeeld van een lijstje:

Leopold is:

• in orde in het huis als er een persoon bij is (maakt niet uit of hij deze kent of niet).
• NIET in orde als hij alleen in het huis is.
• in orde in de auto als er iemand bij is.
• in orde als niemand in de auto zit en hij zijn baasjes kan zien.
• in orde als hij alleen in de auto zit en de baasjes niet in het zicht zijn.
• in orde tijdens het wandelen en je opeens uit het zicht raakt.
• NIET in orde tijdens het wandelen en de groep splitst (bv. kinderen gaan weg om te spelen in de speeltuin)

Stap 2: Maak een lijst van acties/gebeurtenissen die onzekerheid opwekken

Een voorbeeld van een lijstje:

Leopold is:

• in orde als we pantoffels of sokken aandoen.
• in orde als kinderen hun schoenen aandoen.
• NIET in orde als ofwel jij of je partner hun schoenen aandoen.
• TOTAAL NIET in orde als jij EN jouw partner hun schoenen aandoen.
• alert en gespannen als jij of jouw partner hun sleutels nemen.
• alert en gespannen als jij of je partner de jas neemt of aandoet.
• TOTAAL NIET in orde als jij of jouw partner hun schoenen aandoen EN hun jas nemen OF hun sleutels.

Wat nu?

Dit zijn nog maar de eerste stappen om je hond te helpen met verlatingsangst. Merk je op dat er iets aan de hand is met je hond? Dan is het belangrijk dat je als baasje er iets aan doet. Het is voor jou, en je hond, allesbehalve fijn dat hij zich in zijn eigen huis onrustig voelt.

Zelf zijn we altijd voorstander om hier professionele hulp in te schakelen. Maar als je zelf al aan de slag wil gaan, moet je hond thuis eerst in orde zijn vooraleer je je huis verlaat om aan dit “probleem” te werken. Zorg er voor dat je hond niet elke keer opkijkt als je naar de wc gaat en hij het vertrouwt om even alleen te blijven. Je wil dat hij weet dat het niet altijd nodig is om je te volgen. Je komt toch altijd wel terug.

Let wel: je moet een goed zicht op het probleem hebben - hier zijn we weer (!). Zo zou je hond het mogelijk moeilijk hebben alleen te blijven omdat jullie hechting nog niet optimaal is. Of heb je je hond net geadopteerd? Dan moet je aan andere zaken werken om je basis goed te leggen. Blijf dus vooral je hond observeren. Als je merkt dat het niet goed gaat, stop dan met wat je bezig bent. Kijk dan even nuchter naar het geheel. Of laat iemand meekijken. Een professionele blik doet vaak wonderen.

Afstand opbouwe

n

Hoe ga je nu aan de slag om wat meer 'afstand' op te bouwen? Wel, door op te staan en door je huis te wandelen. En dit tot je erbij neervalt. Je hond zal je in het begin volgen en dat is helemaal ok. Dus hou hem niet tegen, geef geen commando. Je laat hem maar gewoon doen! Hoe vaker jij door je huis 'kamer in, kamer uit' ijsbeert, hoe groter de kans dat je hond op een bepaald moment zich halverwege omdraait. Dan gaat hij terug naar zijn favoriete plek of staat hij zelfs niet meer mee op. Hij zal gewoon op zijn favoriete plek blijven liggen, joepie. 

Je zal merken dat hij steeds vaker blijft liggen als jij aan je wandelroute begint - dus stappenteller aan en maak van het onaangename iets aangenaam door je doelstelling van 10.000 stappen per dag na te streven ;)

Als je dat punt bereikt, kan je bewust uit het zicht van je hond. Bijvoorbeeld naar de keuken maar met de deur nog open. Gaat dit goed? - Dat is steeds een vereiste als je een stapje verder gaat in het proces - Dan zet je de deur op een kier. Lukt dat ook? Dan doe je de deur dicht. Je hond zou hier dan niet meer op mogen kijken. Ook als je langere periodes in de keuken staat met de deur dicht. Je blijft te allen tijden gewoon thuis.

Dit is een eerste, maar wel heel belangrijke stap in het proces om naar een oplossing te gaan. 

Een gewaarschuwd

man is er twee waard

Let op: je bent hier nog niet bezig om signalen die de betekenis hebben: mijn-baas-gaat-weg, aan te pakken. Je wil uiteindelijk de voorspellende waarde voor deze signalen laten afnemen of desensitiseren zoals je ook wel hoort of leest. Maar dit vraagt wel zorg, geduld en kennis. Waarom? Je maakt je hond mogelijk ook extra sensitief of extra gevoelig voor een bepaald signaal. Dat is natuurlijk het tegenovergestelde van wat je wil bereiken. 

We geven een voorbeeld: het feit dat je je sleutels neemt, maakt je hond alert. Je zou dan vaak je sleutels willen nemen om dat signaal geen voorspellende waarde meer te geven. Dat maakt dus ook dat je je heel bewust moet zijn dat als je je sleutels neemt, je nooit zomaar mag weggaan. Want plots kan het nemen van je sleutels wel terug die voorspellende waarde krijgen, en dit signaal een extra gevoeligheid bezorgen. 

Krijg je er ook een beetje een pu

nthoofd van als je al deze "regels", uitzonderingen en zaken leest waar je rekening mee moet houden? Dat begrijpen we. Dit probleem aanpakken, vergt veel van je gezin. Doch als je er tijd en energie in steekt, komt er een oplossing: de hond leert alleen te blijven. En dat brengt ook veel rust in een huishouden!

Wat doe je als je wél weggaat?

Als we dan even verder kijken, geven we dit ook graag mee als tip: indien je weg gaat en jouw hond mee mag, mag je dit snel aangeven. Zo heeft je hond zekerheid en een houvast

en dan hoeft je hond niet in die onzekerheid te blijven: ‘Mag ik nu wel, of niet mee?’ 

Als vanzelfsprekend zou je dan ook denken dat je een signaal geeft als hij niet mee kan. Wel, ja en nee. In het begin geef je geen signaal. Omdat je hem tijdens heel dit leerproces NIET in een situatie mag brengen waar hij niet mee om kan. Alleen zo werk je aan de verlatingsangst van je hond. Je zal dus een heleboel oplossingen moeten bedenken die wel oké zijn voor hem waarbij hij x aantal wel alleen wil blijven. Denk aan het lijstje dat je hierboven moest maken… 

Wanneer mag je dan wel een ik-ga-weg-signaal inbouwen? Enkel en alleen als je al verder staat in het proces. Weet dat dit een krachtig signaal is dat je met kennis van zaken moet introduceren. Je ziet het al aankomen. Dit is een heel heftig proces voor jou en je hond. Laat je dus alsjeblieft begeleiden door iemand met kennis van zaken. 

Alles samengevat in een podcast aflevering

We weten wat voor effect deze situatie

mogelijk heeft op je gezin. Daarom hebben we er een hele podcast-aflevering aan gewijd. We spreken met een baasje Emily die door dit hele proces is gegaan met haar hond. Na 8 maanden is “3u alleen zijn” in orde voor Bruno. Het kan heel fijn zijn om de ervaringen te horen van mensen die in hetzelfde schuitje zaten, zeker als het zo’n positief verhaal is!

Aan de slag met professionele begeleiding

Ben je geïnspireerd om te werken aan de verlatingsangst van je hond? Sta je te popelen om te beginnen met oefenen? En wil je daarbij graag professionele begeleiding? We hebben samen met Sirius Therapie verschillende trajecten voor je uitgewerkt.

Wil je weten of zo’n traject iets voor jou is? Of he

b je een vraag? Contacteer ons gerust via info@aapvzw.be!

We helpen je maar wat graag verder!